Noftra
fni de
Abortsus
rau/a.
(24 Encyil. Med. Li.
xterum efífluxum. , abortum. facilé. producere pot-
unt 4 interna quoque vitiofa materni abdominis
*onformatioapta eítad abortum producendum. Huc
'efertetiam molam , vel aiium foetum vivum , imor-
:qumque in uterofimul exiftentem , atque priorem
aut poíteriorem foetum ad exitum cogentem. :
;Cartefranorum fententia eft decaufa Abortus, quód
isutplurimüm oriaturà purgationibus fortioribus, vel
diareticis& emmenagogis, agnofcuntque omnem cau-
am violentam tumcorporis tumanimg. Necexclu-
lapntuteriinflammationes,ulcera&c. —^
22 Noredbortus caufas tam in matrequàm in foe-
t querendaseffe cenfemus, quatenusillaà rebusnon
háturalibus & pra.ternaturalibus vario modo agenti-
xas miferé affligitur. In foetu veróquatenusisvel perfe
;el per accidens mutationem patitur infignem, & ex
prava & praternaturali difpofitione exitum affectat.
sic &caufa proxima rimándaeft aliquandoin utero ,
uatenusis undecunque vel à plethora , aliifque rebus
inconvenientibus fpirituum animaliü oimio influxu,
Regina: molefiatione irritatur , & interdum fpafmodi-
"é convellitar ad contenti exclufionem, prout enim
P»entriculus id vornicujficetiam uterusinabortu ad ex-
:ludendum fcet( affici folet.Caufa enim immediata ett
iteri aite legitimum pariendi tempus apertio, :X ad
*ontentorum exclufionem gravisftimulatio. Sic quo-
yoe proximior caufa confiflit non tantüm in circulan-
ibus humoribus quanto & quali peccantibus, fed &
jucco nutritio la&eo vel deficiente vel alio modo pec-
cante. Dum in. gravidationis tempore meníes fubfif-
tunt,tum magisadhuc circulanteshumores accumu-
lantur,.beque chylofa abundans ladtea eorum pars,
& fostus nutrimentum: aut productionem . placenta
juancum aliàspoffet, abit: unde non poffunt non à far-
*inà hac, continentia vaía, pra primisea,quzalia.
menftruatim affluenti rimasconcedebant, diftendi , &
ic fenGim plané aperiri , inqueuteri fandum viascon-
edere , ftagnantibus in vicinis vafis humoribus,qui te-
:ellum tum obruunt fatum, & à communicatione, ,
*utn vafis uteri.avellunt: abi tum per ttagnantem,hinc
jramefactum velacrem redditam fanguinem ; uteri
xificium ftimulatum, tandem contractione quandoq;
pafmodicà versüscaviratem uteri fa&à, fe pandit; &
eecui adhucimmaturo viam concedit , ficq; abortum
Jarit...Nonergó femper folàjquantitate,fed & (ape, ,
qualitate acres humores. funtip cauía abortüs . Sta-
2nandoquoque illi fepe depravatum edunt effectum ,
lum in ips fibris faltem harentes eorum, particulae a-
wes, nontamlaxamlo, quàm verfusorificium quafi
-onvulfivé. irritando , hunc abortum producunt, fic
quoque à [pirituum 2nimalium nimio vel minore ia-
Auxu, velànutriméti defectu,aut varié vitiato abor-
tusoboriri poteft. ^^. i
Morbus quoque aliquis gravior ipfius fetus unde-
:umqueortus abortum producere poteft , quatenus (ci-
licet indé foetusfacili Matreà marte vegetaexcludi-
rur.Sic & (xpe acidit.quando abdomen matris non rité
conítitutum fit , velteníum, veldurum, commodam
liftenütionem non ferens, indeque foetus ad fui exclu-
onem cogitur; hifceaccedit uteri conformatio vitio-
fa, fi vel fubítantia carnofanimiscraffa, vel callofa,
vel nimisparva fit capacitas uteri , ut fufficienter di-
tendi nequeat , ve: nimia laxitasuteroinfit , qua: om-
aia abortum huncciere poffunt. Sicetiam fi lanitor u-
reri non mitíselt ,fed femper indignabundus, unde non
pote(t non fieri, quinfemperabortiat.. — .
. Caufz. hujus abortus etiam effe poffunt, quando
mater ,. velob pregreffum , vel prefentem morbum
brem puta, hydropem, fcirrhum uteri, ery (ipelas, in-
Bammationem , abfceffum & cancrum, non parvam
'entit vitium deperditionem ,unde factum per confen-
(um miré & perperam affici poffenullusdubito.
Srernutatio,tuffis, vomitus, vociferatio, frequen-
tes, fimulque vehementesabortus metum inferunt ,
juatenus vires tam matris, quàm fcetus iis abíumun-
tur, & abdominis mufculi uterum quafi movendo ni-
mis & concutiendo premunt, & (zpiffimé ad foetus ex-
rlufionem.etiam numimmaturl, cogunt. ^ - -
VF. De. Morb. Mulier.
. Sie & mola utero, quàm placenta , firmils àd«
izrens , grave tanquam pondus deorfum premit, &
)onnunquam verum foetum expellit.
'Ad procatarclicas , mauem valde urgentes , &
per confequens ipfum tenellum adhuc foetum angen-
tes , abortus referimus caufas Res non-naturales Me-
licis dictas , ubi te primó offert. Aér , qui fi ejus
eftus fit intenfior , ab aéris, yel ignis , vcl balnei,
'el ftapharum coníftitutione obortus , uterus in-
ie ad foetus concepti excretionem . flimulatur .
Nocet quoque nimis frigidus, prout id teftatur Hippo-
v. apbor. 12.fecl. 2. &her peregrinus quivis , ut &
articularis;mediante aére fcilicet admiffus foetor vel
Jiusodorpregnanticontrarius. -
Nocet & valde aromaticorum , & fpirituofo-
'um , & medicamentorum menagogorum abufus,
Jue omnia in fe continent falia volatilia , qua: fa-
'ilé tanguinem fundere , fpiritus animales , Janito-
em uteri türbare , & fic abortum producere apta
iata funt ,; Hic maximé culpandus eft. potus gene.
ofus , & inebrians , quare etiam vZzge/us Lib. Ju-
ic. cap. r3. admonet uxorem Manue , qua pepe-
it Simfonem ; flerilis es , inquit , d, abfque liberis,
ed concipies , do paries filium .. Cave ergó ne bibas
inum ac ficeram , nec immundum quicquam comedas.
n fpecie veró à vini fpiritu copiosé affumpto abfti-
eant. foemina , multa enim triffia exempla do-
ent-, hinc factos fuiffe abortus - Anfam quoque ;,
iuic malo dac aliquando inedia , aut nimia repletio
| cibopotuque. Cibus propterea defideratus & con-
efus. ^7 :
Motüs etiam nimis vehementes , ut faltatio ,
'edio equi & currus agitatio nimia & commotio
uzvis violenta , corporis concuffiones , oneris gra-
ioris elevationes , contufio in ventrem , quale ego
ovi exemplum non jam pridem factum, facilé hunc
Yerunt abortum ,. quatenus inde vincula foetus in
;jacenta uterina redduntur laxa,& in utero concuti-
ur-tenellus feetus , ut vincula tandem cogantur fol-
"i, atque embryonem dimittere. Sic etiam à qua-
icomque fanguinis excefíu. abortus produci po-
eit, dum is fcilicet plus: , quàm par eft , ad u-
erum fluit, foetum premit & fibrillas irritat ; ut
oftea- fimul. cum fanguine tenellus prodire. fcetus
ogatur..
infignis qualiumcunque partium harmorrhagia ,
imius. qualifcunque menflruorum fluxus , alvi
luxus vehemens, & dyfenteria, hunc ciere abor-
"um potis funt. e
Venerem nimis frequenter. repetitam culpamus,
juatenus uteri collum, alizque partes laxiüs red-
luntur , &. ipfe conceptus fadus abhorret ab iií-
lem , inde fzpius abortus hic oritur , uti quoque
*x nimio liquoris cervicalis profluxu laxiora red-
luntur vafa.
Animi pathemata & hic fuum addunt: fymbo-
um , quatenus inde turbatur non.íolüm Regiza
oltra , fed & .Mierécafmetor ; unde: non. pcteft
»on fieri, quin fpiritus; animales confufi reddan-
ur , & fepe uterum convulfione aggrediantur ,
Xt fic foetum conceprum. expellant . Inter. qua
unt ira , maeror , terrores graves ex objectis ter-
ibilibus ,'& fubitó ipfis oppoftis , vel alio mo-
lo incuffi , qui fepe fetum. movent, & matrem
n mala przecipitant atrocia:,. Eandem quoque. ,
jbtinet vim (onus qualifcunque vehemens, uttor-
nentorum , & bombardarum , tonitru , ficScba-
"mburgi novi foeminam, qua fi feetus aftatis tem-
ore non fuerit feprimeítris , ab audito tonitru
emper abortum paifa eít . Odor etiam quilibet
yavis , vel fuaveolens nonnunquam , ut ambra ,
of. mofch. vel ingratus é fuffitu candelae perpe-
am exflincte: , cornuum y, ungularum , &c. in
sibufiam faminis abortum procurare valent. Si-
»e dubio à fpirituum animalium «'rafie , & Rác:
bammelKee inde.concepta indignatione . Culpanda
renit; hic omnis «ompreffio & conftritio abdomi-
àis , vel thoracis . Hinc malé confulunt fuz fa-
nitati
